Sassifrago(-en-paumo)
Saxifraga paniculata
Saxifragaceae
Autre noum : Sassifrajo.
Nom en français : Saxifrage en panicules.
Descripcioun :Aquesto sassifrago èi pulèu coumuno en mountagno ounte fai de coulounìo de rousetto larjo de 15 à 50 mm. Li fueio basalo soun espatulado, larjo de 5 à 7 mm, duro, verdalo, dentado e bourdado de blanc (cauquié). L'enflourejado es en paumo (paniculo) laco emé de flour blanco e de petalo de 5 à 8 mm.
Usanço :La sassifrago-en-paumo se bouto dins li "jardin de roucaio" mounte fai mirando emé si rouseto verdalo.
Port : Pichoto planto lignouso
Taio : 5 à 40 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Camefite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Saxifraga
Famiho : Saxifragaceae
Ordre : Saxifragales
Coulour de la flour :
Blanco Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 8 à 13 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 400 à 2800 m
Aparado : Noun
Mai à avoust
Liò : Roucas
- Esboudèu
- Baus
Estànci : Mountagnard à Aupen
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Saxifraga paniculata Mill., 1768
Lavanèso
Galega officinalis
Fabaceae Leguminosae
Autre noum : Avanèso.
Noms en français : Galéga officinal, Rue-de-chèvre.
Descripcioun :La lavanèso nous vèn d'Éuropo dóu levant e d'Asìo mounte trachis naturalamen. Eici s'atrovo, raramen, en ribo d'aigo e dins li prado umido. Sèmblo uno vèsso, mai li fuioun soun en noumbre impar e sènso vediho. Li flour soun d'un blu clar e la planto a quàsi ges de péu.
Usanço :Es uno planto empouisounanto pèr lou bestiàri quouro es en flour e un cop seco : 100 g de lavanèso seco douno la mort pèr la fedo que pòu pu alena. Fai pissa, abeissa la glicemìo e èi peréu galatougèno. Li flour seco se prènon en tisano, pamens mèfi que n'en fau pas trop metre.
Port : Grando erbo
Taio : 40 à 100 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Galega
Famiho : Fabaceae
Famiho classico : Leguminosae
Ordre : Fabales
Coulour de la flour :
Bluio
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 10 à 16 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1200 m
Aparado : Noun
Remarco :
Mai à avoust
Liò : Ribiero
- Prado umido
- Ribo d'aigo
Estànci : Mesoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Óurigino Éuropo-Sud-Èst
Ref. sc. : Galega officinalis L., 1753